بهترین ماسک برای آلودگی هوا کدام است؟
به گزارش وبلاگ گیت، مجله دیجی کالا - فرناز حیدری: کارشناسان هشدار می دهند که آلودگی هوا می تواند ضرر های غیرقابل جبرانی را در پی داشته باشد. منع تردد خودرو ها در روز ها و ساعت های تعیین، وضع مالیات بیش تر برای خودروها، بسترسازی حمل و نقل عمومی مناسب و بسیاری راه چاره های دیگر همه از جمله وظایف دولت ها هستند.
اما ما چه کاری می توانیم برای حفظ سلامت خودمان انجام دهیم؟ آیا استفاده از ماسک در روز هایی که هوا آلوده است، به حفظ سلامت ما یاری می نماید؟ کدام ماسک ها کارآیی بیش تری دارند؟ در این مقاله شما را با ماسک های مختلف و کارآیی آن ها در زمان آلودگی هوا آشنا خواهیم کرد.
بسته به نوع آلودگی هوا ماسک انتخاب کنید
ماسک انتخابی شما باید بر اساس نوع آلودگی هوایی باشد که در مجاورت آن قرار دارید. به عنوان مثال در شهر تهران ذرات معلق از جمله آلاینده های مهم هستند.
اندازه ذرات معلق بر حسب میکرومتر بیان می گردد و دامنه تغییرات شان هم بین 0.0002 میکرومتر تا 5000 میکرومتر متغیر است. ذراتی که قطر آن ها بیش از 50 میکرون باشند را به وسیله چشم عادی می توان دید، اما ذرات 2.5 میکرون یا کم تر نه تن ها دیده نمی شوند بلکه بر اساس گزارشات می توان آن ها را در رده آلاینده های بسیار خطرناک برای سلامت انسان تلقی کرد.
تماس مستمر با آلاینده ها می تواند منجر به مسائل تنفسی، بیماری های قلبی و حتی سرطان ریه گردد.
ذرات معلق کم تر از 2.5 میکرون اغلب جزو آلاینده های شهر تهران هستند بنابراین ماسکی که شما انتخاب می کنید، باید قابلیت فیلتر کردن این ذرات را داشته باشد. بعضی از ماسک ها به حدی تخصصی عملی می نمایند که حتی می توانند مانع ورود ذرات 0.3 میکرونی به مجرای تنفسی شما شوند. اما همواره هم تبلیغات به معنی واقعیت نیست.
در سال 2014 تحقیقات محققان دانشگاه پلی تکنیک هنگ کنگ (The Hong Kong Polytechnic University) نشان داد که ماسک های صورت چند لایه با فیبر های نانو می توانند نقش موثری در زمان آلودگی هوا داشته باشند؛ بنابراین اگر ماسکی که شما خریداری می کنید، فیلتر های خوبی داشته باشد در زمان آلودگی هوا تاثیرگذار خواهد بود، اما قطعا معجزه نخواهد کرد.
از ماسک چه انتظاراتی باید داشت؟
همان طور که می دانید، ماسک ها انواع و اقسام گوناگونی دارند. ماسک های معمولی اغلب یک بار مصرف هستند. ماسک ها موانع فیزیکی هستند که مانع ورود آلاینده ها به دهان و بینی ما می شوند، اما همه ماسک ها کارآیی یکسانی ندارند. به عنوان مثال شما نمی توانید از یک ماسک ساده جراحی توقع داشته باشید که در زمان آلودگی هوا موثر عمل کند، هر چند که همین ماسک ساده هم در جای خود غنیمت بزرگی محسوب می گردد.
یک ماسک ساده جراحی می تواند به شکل موثری جلوی باکتری ها و ویروس هایی را که ابعادشان کم تر از یک میکرون است، بگیرد. مطالعات هم اکنون به این سمت می رود که ماسک های جراحی در آینده نزدیک بتوانند جلوی ورود بسیاری از ویروس ها و باکتری های مرگبار را به مجاری تنفسی بگیرند، اما تا آن روز زمان زیادی باقی است.
تحقیقات نشان می دهد که اگر ذرات معلق و آلاینده ها توسط فیبر های ماسک جذب شوند، آن گاه می توان انتظار داشت که آسیب کم تری به ریه های ما وارد گردد.
از قلم نیاندازید که هیچ ماسکی نیست که بتواند 100 درصد سلامت شما را در برابر آلاینده های هوا تضمین کند. اگر ماسک شما خراب شده، آسیب دیده یا اگر تنفس با آن برای شما سخت شده می بایست حتما ماسک تان را عوض کنید. از قلم نیاندازید که اغلب ماسک ها یک بار مصرف هستند. در آلودگی فاجعه بار کنونی هوای خوزستان طبیعی است که اغلب ماسک ها سریع تر از آن چه که تصور می کنید، کارآیی خود را از دست می دهند. توصیه می گردد که پس از تماس دست با ماسکی که از آن استفاده نموده اید، حتما دست هایتان را بشویید.
چرا ماسک های با فیبر نانو موثرتر هستند؟
تحقیقات نشان داده ماسک هایی که از جنس ترکیبات سنتزی یا طبیعی هستند، موثرتر عمل می نمایند. نانو فیبر هایی که قطر آن ها در حدود یک پانصدم قطر مو (در حدود 0.1 میلی متر) است، در این میان کارآیی به سزایی دارند چرا که این نانو فیبر ها در عمل سطح جذب را افزایش می دهند و حتی این قابلیت را هم دارند که جلوی ذرات درشت تر را نیز بگیرند.
آزمایش های مختلف بر روی ماسک های معمولی نشان داده که آن ها تنها جلوی حدود 25 درصد از ذرات معلق 0.3 میکرونی را در شرایط عادی می گیرند. در حالی که به گفته محققان ماسک های با فیبر های نانو که چند لایه باشند، می توانند دست کم جلوی ورود 80 درصد از ذرات معلقی را که ابعادشان کم تر از 0.3 میکرون است، بگیرند.
ماسک های ضد گرد و غبار
نحوه استفاده از ماسک های معمولی
در حال حاضر شرایط بسیاری از شهر های استان خوزستان از نظر آلودگی هوا نگران نماینده و بحرانی است. متاسفانه بعضی از کارشناسان هشدار می دهند که در برهه کنونی بسیاری از چشمه های ریزگرد داخلی هم فعال شده و بر وخامت آلودگی هوای استان افزوده است. طبیعی است که در این شرایط ماسک ها معجزه ای نخواهند کرد، اما به هر صورت در این شهر ها استفاده از ماسک الزامی است.
یکی از مهم ترین ویژگی های ماسک های گرد و غبار این است که باید سیستم تهویه منحصر به فرد و در عین حال حفره های متعدد بسیاری جهت جذب گرد و خاک داشته باشند.
ماسک هایی که در آن ها فیلتر های کربن فعال به کار رفته باشد، این قابلیت را دارند که تا مرز 98 درصد جلوی خاک، ذرات شیمیایی، ذرات معلق، گاز، گرده ها، دود سیگار و … را بگیرند. یکی دیگر از مهم ترین ویژگی هایی که یک ماسک ضد گرد و خاک باید داشته باشد، این است که به خوبی بر روی صورت فیکس گردد. اگر ماسک شما روی صورت خوب تنظیم نمی گردد، باید بدانید که قطعا کارآیی لازم را هم نخواهد داشت.
حروف اختصاری ماسک ها و معنای آن ها
مدیر روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام نموده که حد مجاز غلظت آلاینده ها در هوا 150 میکروگرم بر متر مکعب است و در حال حاضر غلظت ریزگرد ها در اهواز 4.18 برابر حد مجاز، در بهبهان 19.5 برابر حد مجاز، در مسجدسلیمان 13.7 برابر حد مجاز، در امیدیه 11.23 برابر حد مجاز، در هندیجان 9.87 برابر حد مجاز، در شوش 9.31 برابر حد مجاز و در رامشیر 8.11 برابر حد مجاز است.
ماسک هایی که مخصوص آلودگی هوا هستند، اغلب فیلتر های تعیین و متفاوتی دارند. بر روی اغلب ماسک های استاندارد، حروف اختصاری درج شده که نوع فیلتر های آن ها را نشان می دهد.
به عنوان مثال حرف (N)
:به این معناست که ماسک موردنظر ضد روغن و نفت نیست. معمولا اعدادی هم در کنار حرف لاتین مذکور درج شده، فرضا N95 نشان می دهد که فیلتر ماسک مذکور 95 درصد ذرات معلقی را که پایه روغنی یا نفتی ندارند، می تواند جذب کند.حرف (R):
به این معناست که ماسک موردنظر در برابر ذراتی با پایه روغن و نفت به مدت حداکثر 8 ساعت مقاوم است. اگر در یک ماسک حرف لاتین (R) و عدد 95 در کنار آن درج شده باشد، به این معناست که از این ماسک می گردد با اطمینان در هنگام نقاشی ساختمان استفاده کرد چرا که اغلب رنگ های ساختمانی پایه روغنی یا نفتی دارند.حرف (P):
به این معناست که ماسک موردنظر بیش از 8 ساعت در برابرذراتی با پایه روغن و نفت مقاوم است. اگر شما به دنبال ماسکی می شد که بتواند شما را در شرایط مختلف تا حداکثر ممکن بیمه کند، باید به دنبال ماسکی باشید که این عبارت بر روی آن درج شده باشد: P100، این عبارت به این معناست که ماسک مذکور نه تن ها ذرات با پایه روغنی بلکه حتی ذرات با پایه غیرروغنی را هم تا مرز 100 درصد فیلتر می نماید.ماسک های سوپاپ دار
در هنگام خرید ماسک حتما علایم اختصاری درج شده بر روی آن را مطالعه کنید.
ماسک های سوپاپ دار اغلب برای جلوگیری از ورود ذرات معلق کم تر از 2.5 میکرومتر، میکروب ها، ذرات گرد و غبار و بعضی دیگر از آلاینده ها به مجرای تنفسی کاربرد دارند. ماسک های سوپاپ دار، فیلتر های مناسبی دارند و مدت زمان کاربرد آن ها نیز بین 18 تا 40 ساعت متفاوت است. سوپاپ این ماسک ها، امکان تنفس راحت تر را فراهم می نماید و از جمله ماسک هایی هستند که حتی در شهر آلوده پکن هم به شدت به استفاده از آن ها توصیه می گردد.
آیا به راستی استفاده از ماسک در زمان آلودگی هوا موثر است؟
اجزاء ماسک تنفسی از نوع سوپاپ دار
مهم ترین مساله در استفاده از ماسک این است که فیلتر مناسبی داشته باشد و طراحی آن هم به شکلی باشد که بر روی صورت شما اصطلاحا بنشیند. در حقیقت ماسکی مناسب است که بین دو فاکتور راحتی و فیلتر کردن هوا تعادل برقرار کند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین زده است که سالانه 3 میلیون نفر در جهان به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می دهند. شواهدی هست که نشان می دهد بچه هایی که در شهر های آلوده بزرگ می شوند، نسبت به سایر بچه ها کوچک تر هستند و اغلب هم شش های کوچک تری دارند. آلودگی هوا مهمان موذی ما است که بدن ما را آرام آرام بیمار می نماید.
در جهان دو مارک ماسک است که از سایرین بیش تر هوادار دارد: Vogmask و Cambridge Mask. این دو ماسک به دلیل فیلتر های قابل تعویض است که هواداران پر و پا قرص زیادی دارند. اگر شما در شهر آلوده ای مانند اهواز زندگی کنید، قطعا متوجه اهمیت این مساله خواهید شد چرا که با هر بار ورود و خروج از محیط دربسته ماسک شما عملا از کار می افتد.
تحقیقات نشان داده که قرار دریافت در معرض هوای آلوده چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت بر شش ها و ریه ها اثر منفی خواهد داشت، بنابراین تنها راه حل موجود برای شهروندان مستاصل شهر های آلوده استفاده از ماسک است. طبیعی است زمانی که هوا بسیار آلوده باشد، حتی استفاده از ماسک هم تاثیری نخواهد داشت. ماسک ها درد های ناشی از آلودگی هوا را تسکین نمی دهند، بلکه صرفا به ما یادآوری می نمایند که چاره ای جز چنگ زدن به این ریسمان برای ما باقی نمانده است.
منبع: برترین ها