معبد آناهیتا؛ مکانی برای پرستش الهه آب - وبلاگ گیت

به گزارش وبلاگ گیت، معبد آناهیتا یکی از آثار تاریخی مربوط به حدود دو هزار سال پیش است که برای پرستش آناهیتا، الهه آب، باروری و فراوانی در کنگاور کرمانشاه ساخته شده است. آدرس دقیق: کنگاور، میانه راه جدید همدان به کرمانشاه، در جهت هگمتانه-تیسفون

وبلاگ گیت | سرویس گردشگری - کشور عزیز ما ایران با تاریخ وسیع خود، همواره میزبان تمدن های گوناگونی بوده است. تمدن های که در طول حیات شان تاریخ این سرزمین را شکل داده اند و امروزه ما به آن ها افتخار می کنیم. در این بین، یادگاری های فراوانی مانند ساختمان ها قدیمی از آن دوران کهن به جای مانده است که می تواند چراغ راه نسل های جدید در شناخت وطن خویش باشد. یکی از جذاب ترین آن ها معبد آناهیتا است. این مجموعه، دومین بنای سنگی عظیم کشور، بعد از تخت جمشید است که در شهر کنگاور واقع شده است. بازدید از معبد آناهیتا می تواند دریچه هایی جدید از شناخت ایران برای ما باز کند. در ادامه این بنای تاریخی را به شما معرفی کنیم.

ویژگی های معبد آناهیتا

معبد آناهیتا مجموعه ای به وسعت بیش از 6 هکتار است که در شهر کنگاور، مکانی بین کرمانشاه و همدان واقع شده است. شهر کوچک کنگاور در جغرافیای استان کرمانشاه واقع شده است که جعیت آن حدود 70 هزار نفر است و قدمت آن به بیش از 1500 سال پیش باز می گردد. معبد آناهیتا در واقع به عنوان یک پرستشگاه عظیم برای آناهیتا بنا شد. در باور ایرانیان قدیم از آناهیتا به عنوان الهه آب، فراوانی، باروری و زیبایی یاد شده است. این معبد در روی یک تخت سنگ کم ارتفاع آتش فشانی، که خود بالای یک منطقه مرتفع است ساخته شده که رو به دشت وسیع کنگاور است. پلن اصلی معبد، یک چهار ضلعی مستطیل در اندازه های 290 در 244 است که در ارتفاع 32 متری از سطح قرار گرفته است.

در گذشته، بر فراز معبد آناهیتا، ستون های عظیمی به صورت ردیفی قرار داشت که بلندی آن ها به 54 متر می رسید، اما امروزه فقط بخش هایی از آن ها باقی مانده است. البته در قسمت های دیگر این بنا، می توانید ستون های کوتاهی با ارتفاع 3 متری را مشاهده کنید که عریض تر هستند و کاربرد های متفاوتی داشتند. در بخش شمالی و جنوبی معبد نیز پلکان هایی تعبیه شده که راه دسترسی مردم به درون پرستشگاه بوده است. شیب این پلکان ها زیاد بوده و حدود 150 متر طول داشته اند. زیبایی معماری ایرانی که همواره با بهره گیری از عناصر طبیعی و علم مهندسی، یک بنای ساده، اما زیبا را خلق می نمایند کاملاً در معبد آناهیتا به چشم می خورد.

بنابر شواهد به دست آمده، سنگ های این بنا را از معدن چهل مران که در فاصله 2 کیلومتری آن واقع شده است، تهیه می کردند. احترام ایرانیان به آب، در معماری این بنا دیده می گردد. وجود جوی های سنگی که با شکلی منظم آب را به درون معبد راهنمایی می کردند کاملا این موضوع را تایید می نماید. علاوه بر آن در چهار طرف معبد نیز دالان های آبی تعبیه شده که آب را به صورت رفت و برگشت به درون و اطراف معبد راهنمایی می نموده است. کاری که در معماری باغ های ایرانی و اکثربنا های تاریخی این سرزمین نیز دیده می گردد.

چیز دیگری که در معبد به چشم می خورد، یک دیوار بلند است که در بالای آن ردیفی از ستون های ساده قرار گرفته اند. این دیوار از سنگ های تراشیده شده به همراه ملات گچ ساخته شده است. نمونه آن را در تخت جمشید نیز می توانید ببینید. البته دیوار معبد آناهیتا فاقد تزئینات است. همین ویژگی شامل ستون های آن هم می گردد. این عدم تزئینات و ظریف کاری در معبد آناهیتا احتمالاً به دلیل مقدس بودن مکان است. نکته ای که در معماری مقبره کوروش نیز دیده می گردد.

بیشتر بخوانید: طاق بستان، یادگار تاریخی ساسانیان

کاوش های باستان شناسی در معبد آناهیتا

اولین کاوش های باستان شناسی برای شناخت بیشتر و کشف دقیق معبد آناهیتا در سال 1347 شروع شد. سیف اله کامبخش فرد، که سرپرست تیم کاوش بود با یاری دریافت از عکس هوایی اریش فردریش اشمیت، کار خود را از ناحیه آزاد محله شروع کرد. بعد از سه ماه تیم کاوش توانست ستون ها، دیواره ها و اجزای مختلفی از معبد آناهیتا را از دل خاک بیرون بیاورد. همچنین قبر های مختلفی که در آن اسکلت انسان های گوناگون قرار داشت نیز کشف شد و نشان داد که در معبد احتمالاً شخصیت های مهم تاریخی آن دوران را به خاک سپرده بودند. بعد از آن، خرید خانه ها و زمین های اطراف معبد که متعلق به مردم بومی بود شروع شد تا محوطه معبد آناهیتا کاملاً آزاد سازی گردد و بتوانند کل منطقه را کاوش نمایند.

باستان شناسان دریافتند که اولین اقدامات برای ساخت این بنا در دوره هخامنشیان شروع شده و در سال های بعد، ساخت این بنا مدام در حال تکامل بوده است. اما ساخت این بنا در زمان ساسانیان به اتمام رسیده است. هر چند که در این بین مورخانی هستند که این بنا را یکی از کار های ناتمام خسرو پرویز می دانند. بعضی از باستان شناسان اروپایی بر اساس نوع معماری این بنا معتقد هستند که معبد آناهیتا به سبک معماری یونانی ساخته شده و شما را به یاد معابد زئوس می اندازد. هرچند که فرضیه ساخت معبد زئوس در ایران غلط است، اما الگو برداری در ساخت معبد آناهیتا از معماری یونانی را نمی توان انکار کرد. متأسفانه این بنای ارزشمند به دلیل سهل انگاری مسئولان آسیب های فراوانی دیده است و همین امر سبب شده تا معبد آناهیتا در فهرست میراث جهانی به ثبت نرسد!

چطور به معبد آناهیتا برویم؟

برای دیدن این اثر ارزشمند تاریخی، شما باید خودتان را به استان کرمانشاه برسانید. معبد آناهیتا در شهر کنگاور در بخش شمال شرقی این استان و در راستا جاده همدان واقع شده است. شما بسته به مبدأ حرکت خود می توانید به وسیله شهر های کرمانشاه، همدان، نهاوند یا سنندج خود را به کنگاور برسانید. اگر از سمت کرمانشاه به کنگاور بروید، پس از رسیدن به محدوده شهری وارد بلوار انقلاب می شوید. در این بلوار حرکت کنید تا به میدان عراقی برسید. سپس میدان را یک نیم دور بزنید و وارد خیابان شهدا شوید. در خیابان شهدا بعد از دومین سه راهی توقف کنید. اینجا معبد آناهیتا در سمت راست شما واقع شده است.

سایر دیدنی های راستا

یکی از نکات مثبت سفر شما برای دیدن معبد آناهیتا این است که در شعاع 100 کیلومتری آن آثار تاریخی فوق العاده ارزشمندی واقع شده است که در طول سفر می توانید از آن ها نیز بازدید کنید. از آنجا که کنگاور بین همدان و کرمانشاه قرار گرفته این امکان را پیدا می کنید که از دیدنی های هر دو استان بازدید کنید.

دیدنی های کرمانشاه:

• بیستون
• طاق بستان
• غار پراوتکه
• معاون الملک
• گوردخمه اسحاق وند
• طاق گرا
• غار قوری قلعه

دیدنی های همدان:

• آرامگاه بو علی سینا
• آرامگاه استر و مردخای
• گنج نامه
• غار علیصدر
• آرامگاه بابا طاهر
• گنبد علویان
• تپه هگمتانه
• برج قربان